Napustio nas je Robert Redford, a njegova legendarna karijera obuhvatala je bezbroj holivudskih klasika – od odmetničkih vestern filmova poput Butch Cassidy and the Sundance Kid do političkih trilera kao što je All the President’s Men.
Ali on nije bio samo plodan glumac sa zavodljivim osmehom – Redford je takođe bio režiser i dobitnik Oskara, snažan zagovornik nezavisnog filma i posvećeni zaštitnik prirode.
Uzimajući u obzir da je Robert Redford izgradio pravo poslovno carstvo na imenu Sundance (osnovao je istoimeni festival i institut), verovatno i nije iznenađenje da mu je lik iz filma Butch Cassidy and the Sundance Kid iz 1969. posebno drag – delom i zato što je snimanje bilo izuzetno zabavno.
Evo priče o vesternu koji ga je vinuo u zvezde.
Robert Redford kao Sundance Kid: Odlazak u legendu
Oskarom nagrađen Butch Cassidy and the Sundance Kid bio je revolucionarni, revizionistički vestern, u kojem su Paul Newman i pokojni Robert Redford pružili vanvremensku interpretaciju para odmetničkih avanturista, u jednom od najvećih holivudskih primera „buddy filma“.
Iako je William Goldman bio uveren da njegov scenario o dvojici američkih odmetnika, koji beže od detektiva agencije Pinkerton i pronalaze utočište u Boliviji, ima potencijal da postane veliki hit, prvobitni odziv studija bio je obeshrabrujući, piše The Independet.
To je bilo teško vreme za prodaju priče o dvojici razbojničkih odmetnika. Do kasnih 1960-ih, vestern se smatrao žanrom u terminalnom padu – ali je scenario na kraju kupio 20th Century Fox.
Goldmanov izbor za ulogu Butcha od samog početka bio je Paul Newman, ali je potraga za glumcem koji će igrati Sundancea bila znatno teža. Studio je u početku želeo Jacka Lemona, koji se već pojavio u vesternu iz 1958. godine Cowboy zajedno sa Glennom Fordom. Međutim, Lemon nije bio oduševljen idejom da ponovo provede mnogo vremena jašući konje i jasno im je stavio do znanja da ga uloga ne zanima.
Newmanova supruga, Joanne Woodward, predložila je 32-godišnjeg Redforda, koji se do tada pojavio u nekoliko filmova, ali je bio poznatiji kao pozorišni glumac. Richard Zanuck, koji je bio produkcijski menadžer na filmu, u početku je smatrao da je Robert Redford previše „lagan“ za tu ulogu. Promenio je mišljenje tek nakon što je pogledao sirove snimke Newmana i Redforda zajedno i shvatio da među njima postoji istinska hemija na ekranu.
Dvojcu je dodatno pomogao Goldmanov scenario, koji im je dao sjajne replike i oblikovao ih kao duhovite antiheroje. Goldman je po prirodi bio autsajder. Odlučio je da u filmu Butch i Sundance treba da prkose uobičajenim konvencijama vesterna.
Newman je sam izvodio scene s biciklom. Imao je više sreće od jednog profesionalnog kaskadera na filmu, koji je polomio karlicu nakon što je pao sa krova – pogođen metkom – i sleteo na drvene kutije koje su bile suviše krhke da ublaže udar.
Režiser George Roy Hill je imao samo reči hvale za Newmana i Redforda, koji su čak i u slobodne dane dolazili na probu replika i vežbanje akcionih scena.
Film počinje u sepija tonu arhivskim snimcima koji odmah otkrivaju sudbinu glavnih likova – natpis glasi: „Banda Hole in the Wall, predvođena Butchom Cassidijem i Sundance Kidom, sada je mrtva“.
Završava se takođe u sepiji, fotografijom koja zamrzava njihov mitski kraj u okršaju s bolivijskom vojskom u novembru 1908. godine, nakon što je dvojac bio opkoljen u prašnjavom selu San Vicente.
Bez konačnih dokaza o tome šta se dogodilo sa Butchom Cassidijem i Sundance Kidom, njihova sudbina ostaje misterija koja i dalje podstiče nagađanja. Možda je upravo ta misterija i neizvesnost oko toga šta se zaista dogodilo ono što čini kraj filma tako savršenim – dvojac zamrznut u vremenu, izlazi iz života pucajući iz svih oružja u obračunu sa bezličnim vojnicima. Hill je izvedbu Newmana i Redforda u završnoj sceni opisao kao „jedno od najvećih glumačkih dostignuća“ u istoriji kinematografije.
Butch Cassidy and the Sundance Kid postao je najprofitabilniji film 1969. godine, zaradivši više od 102 miliona dolara. Takođe je osvojio četiri Oskara: za najbolji scenario, najbolju kameru, najbolju originalnu muziku i najbolju originalnu pesmu za Raindrops Keep Fallin’ on My Head.
Paul Newman i Robert Redford ponovo su se udružili sa Georgeom Royem Hillom kada je on režirao Oskarom nagrađeni film The Sting iz 1973. godine. Obojica su zadržala duboku naklonost prema godini koju su proveli glumeći odmetničke drugare.
„Film je bio početak doživotnog prijateljstva i predstavljao je najzabavnije iskustvo koje sam ikada imao na snimanju,“ rekao je Redford.
Godine 1981. Robert Redford je osnovao neprofitnu organizaciju posvećenu razvoju nezavisnih filmskih stvaralaca. Moglo je postojati samo jedno ime. Rodio se Sundance Institute, a od 1985. povezani Sundance Film Festival pomogao je da hiljade filmova steknu kritičko priznanje i ugled.
Foto: Cinema Legacy Collection / Hollywood Archive / Profimedia