Poslednji film Francisa Forda Coppole, Megalopolis, koji je premijerno prikazan na Filmskom festivalu u Kanu ove godine, kada je dobio sedmominutne ovacije ali i nekoliko loših kritika, od četvrtka prošle nedelje prikazuje se u domaćim bioskopima. To je idealna prilika da sami donesete odluku o tome da li vam se ovo ostvarenje – koje je nastajalo u umu genijalnog filmskog stvaraoca četiri decenije, dopada ili ne, a mi vam predlažemo (pred)znanje koje treba da ponesete sa sobom kad krenete u bioskop.
Rađanje ideje za Megalopolis
Coppola je ideju za Megalopolis dobio nakon što je završio snimanje filma Apokalipsa danas 1979. godine, o čijem snimanju postoji dokumentarac gde vidimo reditelja koji „ratuje“ sa filmskim studijima i zatičemo ga u teškim uslovima snimanja filma, toliko teškim da umalo nije nastradao od fatalnog srčanog udara. U tom kontekstu, možda ne treba da čudi što je radnja filma Megalopolis – futuristička bajka u trajanju od dva sata i dvadeset minuta, o borbi između umetnosti i pohlepe, obavijena kontroverzama u vezi sa snimanjem.
Megalopolis treba da se bavi, kako je rekao reditelj davne 1983. godine, u intervjuu za Film Comment, velikim pitanjima — razlogom i svrhom postojanja. Film je godinama tinjao u rediteljevom umu — Coppola ga je iznova i iznova pisao i zamišljao scenario u svakoj narednoj deceniji — dok konačno nije počeo snimanje 2022. godine.
Kontroverze u vezi sa snimanjem
Nakon Apokalipse danas, Coppola je snimio One From the Heart (1982), romantični mjuzikl koji je propao na blagajnama, zaradivši samo 636.796 dolara, a potrošivši budžet od 26 miliona za snimanje. To je reditelja nateralo da sledećih deset godina snima filmove prihvatljive studijima kako bi isplatio dugove. Iako se sa filmovima Kum 3 i Drakula Brama Stokera vratio na pravi put, studiji su bili oprezni u vezi sa potpisivanjem ugovora, plašeći se ponavljanja haotične produkcije kakva je bila na Apokalipsi danas. Takođe, nakon 11. septembra, ideja o filmu u kojem se Njujork ponovo izgrađuje nakon što je skoro uništen, delovala je previše bolno.
Najzanimljivije od svega je to što je 85-godišnji reditelj sam finansirao svoj strastveni projekat, u koji je uložio 120 miliona dolara, nakon što je 2021. prodao deo vinograda u Kaliforniji.
Kako je teklo snimanje filma Megalopolis?
U mnogim medijima pojavile su se vesti o neprimerenom rediteljevom ponašanju na setu i tome da se ceo proces snimanja oslanjao na improvizacije, no svi učesnici filma, uključujući i glavnog glumca Adama Drivera, o svemu su imali samo reči hvale.
– Na momente smo se osećali kao deo eksperimentalnog pozorišta, ali upravo to je ono što je ceo proces činilo buntovnim i uzbudljivim, rekao je Driver na konferenciji za novinare na Filmskom festivalu u Kanu.
Njujork kao Megalopolis kao stari Rim
Glavna priča Megalopolisa vrti se oko Cezara, arhitekte kojeg igra Adam Driver, a koji želi da izgradi novi Njujork — i koji, zgodno za svoju profesiju, ima sposobnost da zaustavlja vreme. On se sukobljava sa gradonačelnikom budućeg Njujorka, Frankom Cicerom, dok istovremeno uplovljava u romantičnu vezu sa gradonačelnikovom ćerkom.
Nego Megalopolis naziva satiričnom fantazijom o američkom društvu, neko ga zove epopejom, neko kaže da je u pitanju neonoir film koji prikazuje današnji Njujork kao korumpirani, moderni – Novi Rim. Paralele sa Rimom su istaknute i jasne, čak i kroz imena glavnih junaka – Adam je Cezar Katalina, vizionarski arhitekta koji pokušava da stvori svoju Utopiju. Gradonačelnik je Ciceron koji mrzi Cezarovu viziju i on bi radije gradio kazina (Giancarlo Esposito). Tu je i Cezarovog bogati ujak (John Voight) i njegov ludi, bizaran i pohlepni rođak Klaudije (Shia LaBeouf), kao i društvo koje je, kao u pojedinim momentima starog Rima pogođeno pohlepom, političkim podelama i sopstvenim interesima.
Coppola je u jednom intervjuu istakao da pad Rimske republike vidi kao poučnu priču za naše vreme, a Aubrey Plaza, koja u filmu igra novinarku, Wow Platinum, ističe da je Megalopolis „prelepa noćna mora. Prelepa, ali i zastrašujuća.“
Ko je ko u filmu Megalopolis?
Iako junaci nose rimska imena, film se ne bavi dešavanjima u starom Rimu. Adam Driver je Cezar Katalina, i zadužen je za Upravu dizajna Novog Rima. U sukobu je sa, kao što smo rekli, gradonačelnikom Frenklinom Ciceronom, kojeg igra Giancarlo Esposito.
Ljubavna priča
Drugi tok priče odnosi se na ljubavnu vezu koja se razvija između Cezara i Ciceronove ćerke Julije (Nathalie Emmanuel), koja počinje da radi za Cicerona i postaje očarana njegovim genijem. Njihov odnos postaje romantičan, što izaziva ljubomoru kod Cezarove bivše ljubavnice, TV novinarke Wow Platinum (Aubrey Plaza). Takođe izaziva ljubomoru kod Cezarovog rođaka Klaudija (Shia LaBeouf), koji mrzi Cezara i privlači ga Julija. Klaudije je primadona i ikonoklast koji voli da nosi rimske haljine, a i unuk je Cezarovog superbogatog ujaka Hamiltona Krasa III (Jon Voight), koji se kasnije ženi sa Wow Platinum – scena je postavljena za petostrani romantični sukob, ali priča postaje borba za moć između Cezara i gradonačelnika Cicerona i između Cezara i Klodija. No, u drugom delu filma, Klaudije odustaje od haljina i postaje politički suparnik u usponu.
Stvaranje utopije
Neki kritičari su pomenuli da je Megalopolis prikaz stanja trenutnog američkog društva, uključujući njegov sistem slobodnog preduzetništva. Društvo koje Coppola prikazuje u Novom Rimu vođeno je pohlepom i korupcijom, a Klaudije, Cezarov mlađi suparnik, pokušava da dobije podršku pozivajući se na ljude koji su raseljeni zbog Cezarove utopijske vizije. „Moć narodu!“ viče on ljudima koji su ostali bez svojih domova. Cezar, kao vizionarski arhitekta pokušava da gradi nove stvari i ima altruističke motive za izgradnju Megalopolisa, želeći da stvori utopiju za sve.
Da li treba da gledate film?
Film može da se posmatra kao satirična priča i gleda kroz odnos današnjeg Njujorka (i sveta uopšte) i starog Rima, ali pažnju možete da usmerite i isključivo na ljubavnu priču koja se u njemu dešava i da ga posmatrate kao bajku, fantaziju o stvaranju boljeg sveta i njegovim akterima.
Razlog zbog kojeg definitivno treba da pogledate film jeste vizuelno iskustvo – nastajao je u Coppolinom umu 40 godina i neki prikazi sveta, likova i pojedinih scena su slikovno savršeni. Tu je i fenomalna glumačka postava, koja uključuje i Dustina Hoffmana i Lorencea Fishburna. Ako pomislite da je Megalopolis daleko od remek – dela kakva su Kum trilogija i Apokalipsa danas, imajte na umu i to da bi se neka dela nazvala genijalnim, ipak treba da polože test vremena.
Fotografije: Promo
