Berlin je protekle nedelje slavio 75 godina filmske tradicije. Berlinale je bio i ostao, festivalska scena na kojoj se granice između politike, umetnosti i društvenih previranja teže naziru. Tako je bilo i ove godine, kada su u salama tokom deset dana odjekivali glasovi koji pričaju o prošlim vremenima, sadašnjim borbama i neizbežnoj budućnosti.
Ako umetnost ima univerzalnu snagu da inspiriše i osnaži, čak i u najizazovnijim vremenima, onda ovih pet naslova, premijerno prikazanih na minulom festivalu, obećavaju. Autentičnost ostaje u fokusu, naravno.
Restitucija, ili, San i java stare garde, Želimir Žilnik
Legendarni Želimir Žilnik ponovo je u Berlinu, i to 56 godina nakon što je na nemačkom filmskom festivalu nagrađen Zlatnim medvedom za film Rani radovi. I dalje, Žilnikovi pozni radovi ogledalo su društvenih kontradikcija, koje čuveni reditelj sada pretvara u putovanje kroz vreme, gde se granice između realnosti i snova neumorno brišu. Tako glasi premisa filma Restitucija, ili, San i java stare garde, u kojem 83-godišnji doajen kombinuje dokumentarnu iskrenost sa dozom fikcionalne nadrealnosti, pružajući oštar, ali i ironičan pogled na nasleđe prošlih decenija. Priča prati život starijeg džez pijaniste Stevana, kojeg tumači profesionalni muzičar Milan Kovačević. Nakon šest decenija provedenih u Nemačkoj, Stevan se vraća u rodnu Srbiju, gde, nakon višegodišnjeg pravnog procesa, konačno dobija potvrdu da, putem post-socijalističke restitucije, može da nasledi zanemarenu vilu koju su mu ostavili roditelji.
Blue Moon, Richard Linklater
Poznat po svojim filmskim meditacijama o prolaznosti i večnosti, Richard Linklater ponovo podseća na neizbrisivu lepotu sećanja u novom filmu Blue Moon – i kroz novu saradnu sa Ethanom Hawkeom. Ovaj emotivni portret poslednjih dana legendarnog muzičara Lorenz Harta pretvara se u metaforu o sukobu između mladalačke strasti i neumoljivog protoka vremena. Linklater, čiji su filmovi poput Boyhood i Before Sunrise ostavili dubok trag u savremenoj kinematografiji, koristi svoju prepoznatljivu narativnu tehniku kako bi isprepleo neonski sjaj sećanja sa tišinom trenutaka koji se čuvaju zauvek. Uz snažnu glumačku postavu koja uključuje Ethana Hawkea, Andrewa Scotta, Margaret Qualley i Bobbyja Cannavalea, film odiše melanholičnom lepotom, a Linklater podseća (još jednom da je umetnost večita, čak i kada se čini da se svet okreće ka neizbežnoj zaboravljenosti.
Hot Milk, Rebecca Lenkiewicz
U svom režiserskom debiju, bivša engleska glumica Rebecca Lenkiewicz donosi Hot Milk, intimnu i senzualnu priču koja duboko istražuje unutrašnje borbe savremene žene. Inspirisana delom Deborahe Levy, priča prati protagonistkinju na putu samospoznaje, gde se emocionalne turbulencije i fizički izazovi stapaju u potrazi za autentičnom istinom i oslobađanjem. Hot Milk uvodi u svet kontrasta – gde se toplina ličnih odnosa sukobljava sa oštrim spoljašnjim stvarnostima. Bogat vizuelnim detaljima i promišljenom estetikom, film postavlja pitanja o identitetu, ljubavi i mogućnosti promene, ostavljajući publiku da razmišlja o suštinskim dilemama modernog života dugo nakon što se svetla bioskopa ugase.
Kontinental ’25, Radu Jude
The devil works hard, but Radu Jude works harder. Najznačajniji savremeni rumunski reditelj vraća se (još jednim) filmom koji istražuje kolaps moralnih granica u savremenom društvu. Kontinental ’25 donosi surov i iskren pogled na etičke dileme, kombinujući elemente italijanskog neorealizma sa živopisnim prikazom socijalnih previranja. Njegov pristup, istovremeno ironičan i bolno iskren, nudi gledateljima priliku da se suoče sa sopstvenim demonima u svetu koji se neprestano menja.
Dag Johan Haugerud Dreams (Sex Love)“ (pobednički film)
Last, but not least – nestrpljivo čekamo da pogledamo pobednički film Dreams (Sex Love) norveškog reditelja Dag Johan Haugeruda. Ako su snovi platno na kojem se oslikavaju najdublje emocije, onda ovaj film predstavlja pravo remek-delo – tako kažu kritičari. Novi dobitnik Zlatnog medveda priznanje je zaslužio svojim poetičnim narativom i suptilnom glumom, istražujući teme ljubavi, identiteta i slobode. Haugerud poziva na intimno putovanje kroz unutrašnji svet likova koji se bore da pronađu autentičnost u vremenu prepunom kontradikcija, čime film postaje univerzalna oda snovima koji oblikuju našu sudbinu
Dok Berlinale 2025 postavlja novo poglavlje u filmskoj istoriji, ovih pet naslova obećavaju večeri prepune emocija, intelektualnih izazova i neizmerne poezije pokreta. U vreme kada se fikcija i realnost isprepliću, ovi filmovi nas podsećaju na snagu umetnosti da preoblikuje naše viđenje sveta – i da, bar na jedan trenutak, učini život neodoljivo lepim.
Foto: Berlinale